Propozycje wykonania past z warzyw strączkowych

Żłobek  zapewnia przebywającym w nim dzieciom wyżywienie zgodne z wymaganiami dla danej grupy wiekowej wynikające z aktualnych norm żywienia dla popolacji polskiej. Normy zostały znowelizowane  w 2020 roku dla populacji przez Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego -PZH-PIB.

Placówka prowadzi żywienie dostosowane do wieku dzieci od 20 tygodnia do 3 roku życia. Posiłki przygotowywane są we własnej kuchni w oparciu o realizację zasad higieny produkcji żywności zawartych w Księdze GHP/GMP i Systemie HACCP.

Jadłospisy konstruowane są dekadowo i uwzględniają obowiązujące wytyczne dotyczące zasad prawidłowego żywienia, czyli wysoką jakość surowca oraz odpowiednie wielkości porcji. Pełnowartościowa całodzienna dieta dziecka powinna być urozmaicona i uwzględniać produkty z różnych grup żywnościowych. 

Ryby, drób, jaja, chude mięso, tłuszcze roślinne

1-2 razy dziennie

Mleko i przetwory mleczne

3-4 razy dziennie

Owoce

3-5 razy dziennie

Warzywa

4-5 razy dziennie

Sport

Ćwiczyć 30 minut dziennie, codziennie !

Dla dzieci od 20 tygodnia życia

Posiłki przygotowywane są w kuchni mlecznej. 

Dla dzieci powyżej 1 roku życia

I ŚNIADANIE - zupy mleczne z dodatkiem: makaronu, kaszy jaglanej, płatków owsianych lub żytnich; pieczywo mieszane typu: razowy, graham, pieczywo białe; wędliny wysokiej jakości, ser, twaróg z dodatkami, pasty różnego rodzaju przygotowywane bezpośrednio przed podaniem, np. tuńczyk z serkiem i zieloną pietruszką; warzywa sezonowe typu: pomidor, ogórek, papryka, szczypior; napoje: herbata z cytryną, herbaty ziołowe, kawa zbożowa i kakao.

II ŚNIADANIE - to przekąska dla dzieci w formie różnych owoców i warzyw, surowych, pokrojonych w różne kształty, aby dzieci poznawały smaki i kolory.

OBIAD ( II daniowy=  zupa + II danie)  przygotowany jest z dwóch dań: zupy na wywarze warzywno-mięsnym z dodatkiem , kasz, makaronów, ryżu. Drugie danie przygotowywane jest z ryby, mięsa drobiowego lub mięsa wieprzowego pod różną postacią: klopsiki, pulpety, pieczenie, gołąbki, gulasze; oraz z ziemniaków, różnych rodzajów kasz (gryczana, pęczak,kuskus) lub ryżu. Każde z tych dań uzupełnia wielowarzywna surówka oraz kompoty owocowe. Jako drugie danie podawane są również potrawy mączne, tj.: naleśniki, pierogi leniwe lub pierogi.

PODWIECZOREK - to danie lekkie z dodatkiem owoców. Należą do nich: gotowane kisiele, leguminy, budynie, galaretki owocowe, deserki na bazie twarogów i jogurtów. Wszystkie nowe produkty i potrawy wprowadzane są stosownie do wieku dziecka. Kaloryczność potraw dla dziecka jest zgodna z normą wiekową (1000-1200kcal).

Woda  woda z cytryną  lub miętą jest podawana dziecku na życzenie przez cały dzień.
Racjonalne żywienie jest bardzo ważne dla malucha, dlatego nasz jadłospis jest układany w ten sposób, aby zawierał wszystkie najważniejsze produkty niezbędne dla rozwoju dziecka. Dbamy o to, by jadłospis był urozmaicony i wpływał korzystnie na zmysły wzrokowo-zapachowe dzieci. 

 

 ,,Jak wesprzeć odporność dziecka żywieniem ‘’

Podstawą budowania odporności jest urozmaicona, pełnowartościowa dieta bogata w owoce i warzywa oraz aktywność fizyczna.

Oto kilka przykładów jak wesprzeć odporność naszego dziecka

1. Probiotyki- kiszonki- duża zawartość witaminy C oraz kwasu mlekowego, który reguluje na pracę przewodu pokarmowego
2. Produkty fermentowane ( jogurt naturalny, kefir, maślanka, zsiadłe mleko) zawierają bakterie probiotyczne, które wpływają korzystnie na układ odpornościowy oraz pracę układu pokarmowego
3. Naturalne antybiotyki: czosnek, cebula, cynamon, chili, kurkuma, imbir, maliny, wiśnie
4. Beta glukany: płatki owsiane, płatki drożdżowe
5. Produkty bogate w wit D,A,C
6. Inne produkty zalecane: ciepłe herbaty i napary, woda z sokiem malinowym, mleko z miodem (miód po 2 roku życia)

Urozmaicamy dietę dziecka

Przygotowując posiłek dla małego dziecka, warto zwrócić uwagę na jakość stosowanych produktów, przede wszystkim mają być one świeże, pełnowartościowe, pozbawiane wszelkich uszkodzeń czy oznak pleśni.

Właściwie przygotowane posiłki dostarczają odpowiednią ilość energii i pozostałych składników odżywczych

Stopniowe oswajanie dziecka z nowymi smakami oraz cierpliwe i konsekwentne zachęcanie go do próbowania nowych potraw czy produktów daje pozytywny efekt w rozszerzaniu diety, najczęściej są to produkty białkowe, produkty zbożowe czy owoc/warzywo

Propozycja II śniadania

Sałatka owocowa z jogurtem naturalnym

Sałatka z buraczka czerwonego

Buraki czerwone odgrywają dużą rolę w zdrowym rozwoju dziecka, wykazują wiele właściwości zdrowotnych:

• zawierają drogocenne pierwiastki: cynk, jod, selen ,magnez, wapń
• wpływają na czerwone krwinki
• leczą zaparcia, mają korzystne działanie na układ trawienny
• obniżają ciśnienie krwi
• zawierają dużo witaminy C oraz flawonoidy, które w naturalny sposób wpływają na odporność.

Dziś z naszą panią dietetyk przygotowaliśmy sałatkę z buraka czerwonego

Składniki:

• 2- 3 szt. buraczki gotowane

• ½ szt. cebula czerwona
• 1 szt. jajko na twardo
• 2 szt. ogórek kiszony
• 50 g jogurt naturalny

Wszystkie składniki pokroić w drobną kostkę i połączyć ze sobą, dodać jogurt.

SMACZNEGO.

 

 

 

Kotlet jaglany z brokułem i papryką

 

 

Nasza propozycja na upały

Woda arbuzowa 

1 kg arbuz

0,5    l kostek lodu 

Arbuz sam w sobie zawiera dużo wody, przez co zawiera mniej kalorii. Jest bogactwem witaminy C, potasu i antyoksydantów .

Wydrążyć miąższ z arbuza i zmiksować na gładką masę. Następnie przelać do szklanki i dołożyć kostki lodu. Można udekorować miętą. Smacznego!

 

Kompot truskawkowo- jabłkowy                                                                                                                                                                   

 Składniki :

• 1 kg jabłkowy

• 1 kg truskawka                                                         

• 3 l wody

  

Przygotowanie:

Owoce myjemy. Wkładamy do garnka,

zalewamy wodą ( 3 litry) i gotujemy.

Nie dosładzajmy kompotów.

Wrzucone owoce oddają nam swoją naturalną słodycz.

 

 

 

24 kwietnia obchodzony jest Europejski Dzień Śniadania, który organizowany jest pod hasłem "Znajdź czas na śniadanie" (ang. Make time for breakfast).

Celem kampanii jest zachęcenie obywateli krajów Unii Europejskiej do spożywania regularnych śniadań.

Jak widać nawet dzieci w wieku żłobkowym mogą sobie skomponować zdrowe śniadanie. Przygotowaliśmy owocowe szaszłyki. Owoce są bogactwem witamin (A, C, K, P i z grupy , minerałów (potas, żelazo, fosfor, wapń, magnez) oraz mikroelementów (brom, jod, cynk, miedź, mangan, fluor), które zapewniają prawidłowe funkcjonowanie organizmu człowieka i przyspieszają przemianę materii.

         

 

Święta tuż tuż.

Dzisiaj razem z nasza dietetyk Gabrielą Wajs-Gwiazda przygotowywaliśmy ozdoby z jajek na stół wielkanocny.

Wykonaliśmy tradycyjnie kurczaka ( jajko, papryka, ziele angielskie) oraz myszkę (jajko, rzodkiewka, szczypiorek, papryka)

Należy pamiętać o zaletach spożywania jaj

wzorcowe źródło pełnowartościowego białka;

bogate źródło witamin z grupy B oraz witamin A,D,E,K , także fosforu, wapnia, magnezu, sodu

poprawiają wzrok i chronią przed chorobami oczu;

przyspieszają metabolizm;

Pamiętajmy, że jajka w diecie dzieci to też częsty alergen, dlatego należy uważnie obserwować czy po podaniu nie występuje reakcję alergiczna.

 

 

      

 

Dzisiaj dzieci w ramach zajęć prowadzonych o edukacji żywieniowej z dietetykiem Gabrielą Wajs-Gwiazda poznawały sposoby przygotowania zdrowych słodyczy. Przygotowaliśmy ,, Kulki mocy” , które zawierały suszone owoce: rodzynki, morele, śliwki oraz żurawinę. Suszone owoce to doskonały zamiennik niezdrowych słodyczy. Kulki dostarczyły nam energii na cały dzień

 

                    

 

„Przygody małego ogrodnika -owoce i warzywa”Dzisiaj razem z dietetyk Gabrielą Wajs- Gwiazda dzieci poznawały owoce i warzywa o kolorze zielonym. Zielone warzywa są bogactwem składników odżywczych, dzięki którym zapobiegają chorobom cywilizacyjnym, chronią przed nowotworami i wzmacniają naszą odporność. Zawierają błonnik, luteinę, która korzystnie wpływa na wzrok, witaminy B, C , kwas foliowy, składniki mineralne, a dzięki obfitości występowania w tych warzywach chlorofilu, czyli zielonego barwnika, organizm ludzki uwalnia się od toksyn.

Poznaliśmy warzywa brokuł, zielony groszek, ogórek, kalarepę, szczypiorek, natkę pietruszki, koperek oraz owoce gruszkę, kiwi.

Z brokuła zrobiliśmy bardzo prostą i bardzo smaczną pastę( brokuł, twaróg tłusty, szczypiorek, koperek, oliwa z oliwek ).Poznaliśmy dietę wegetariańską.

 

         

 

Ciasteczka owsiane z owocami suszonymi i nasionami

Składniki :

• 300g płatków owsianych

• 150g mąki orkiszowej

• 1 jajko

• 150 g suszonej żurawiny,rodzynki ,nasiona słonecznika,dyni co kto lubi

• kostka masła (200g)

• 30 g brązowego cukru

• łyżeczka cynamonu

• wanilia

Przygotowanie:

Masło wyjmij wcześniej z lodówki, żeby się ociepliło i zrobiło miękkie. Piekarnik nagrzej do 180C.

Masło ucieramy z białym i brązowym cukrem. Dodajemy roztrzepane całe jajko i miksujemy. Dodajemy cynamon, ekstrakt waniliowy, przesianą mąkę orkiszową i całość ponownie miksujemy. Następnie dodajemy płatki owsiane, żurawinę (rodzynki ,nasiona słonecznika,dyni) i całość dokładnie należy wymieszać.

Możemy użyć foremki do przygotowania ciasteczek.

Wstawiamy ciasteczka do nagrzanego piekarnik na około 12-15 minut (czas zależy od piekarnika trzeba pilnować by się nie spaliły) po tym czasie ciastka powinny lekko zbrązowieć.

 

Krem czekoladowy

Składniki:

- 1 dojrzałe awokado

- 1 średni banan

- 1 czubata łyżka kakao

- 2 łyżki migdałów

- 6 suszonych śliwek

- 50 g twarogu półtłustego

-1 łyżka  soku z limonki

 

Banan,awokado zmiksować,dodać sok z limonki, kakao,twaróg,Dobrze wymieszać, na koniec dodać zmiksowane migdały i posiekane śliwki.SMAcznego!

 

 

Zupa krem z soczewicy zielonej                         

Składniki:

• 2/3 szkl zielonej soczewicy,                                                        

• 2-3 pokrojone w kostkę ziemniaki,

• 1-2 pokrojone w kostkę marchewki,

• 1/2 małego selera,

• 1 cebula,

• 2 ząbki czosnku

• 1 ,5 l wody

• 250 ml przecieru pomidorowego

• 3 ziela angielskie

• 2 liście laurowe

• 1 łyżeczka majeranku

• 1łyżeczka słodkiej papryki

• 1 łyżeczka oregano

• 1 łyżeczka koperku lub natki

• sól

Przygotowanie:

1. W garnku zeszklić na oliwie drobno posiekaną cebulę i czosnek.

2. Następnie wlać 1,5 l wrzątku, dodać ziele angielskie, liście laurowe, seler, marchewkę, a po chwili również ziemniaki i soczewicę. Całość zagotować.

3. Pod koniec gotowania, gdy soczewica i warzywa będą prawie miękkie wlać przecier pomidorowy i ponownie zagotować.

4. Doprawić do smaku solą, majerankiem, oregano, słodką mieloną papryką, koperkim lub natką.

Danie dla maluszka po 12 m.ż.
Rozkład dań wg wieku jest rozkładem szacowanym. Każde dziecko jest inne i należy do jego diety podchodzić indywidualnie. Podając dziecku nowe danie, zawsze należy uważnie obserwować reakcję jego organizmu na ten posiłek.

 

 

ALERGIE POKARMOWE U DZIECI

Najczęstszą przyczyną alergii pokarmowej u małych dzieci są białka mleka krowiego.

Uczulenie może powodować każdy pokarm zawierający białko.

Wszystko zależy od indywidualnej wrażliwości organizmu dziecka.

Najczęściej uczulające produkty to:

• mleko krowie,

• jaja kurze (zwłaszcza białko),

• pszenica,

• ryby i skorupiaki,

• owoce cytrusowe,

• orzechy ziemne i inne orzechy.

 

U niemowląt i małych dzieci– do 3. roku życia najczęstszymi alergenami są: mleko krowie, jajka, pszenica, soja i orzechy ziemne.
U starszych dzieci częściej występują uczulenia na: jajka, mleko, pszenicę, soję, ryby i orzechy.

Dieta eliminacyjna
Gdy dziecko cierpi na alergię pokarmową, zalecana jest dieta eliminacyjna. Polega ona na czasowym usunięciu z jego diety uczulających składników. Eliminując z jadłospisu dziecka produkty wywołujące reakcję alergiczną, należy pamiętać o wnikliwym czytaniu etykiet. Uczulające malucha składniki nawet w niewielkich ilościach mogą znaleźć się w recepturach bardzo różnych produktów spożywczych.
Stosując u dziecka dietę eliminacyjną, należy dbać o to, by otrzymywało ono odpowiednią ilość składników odżywczych potrzebnych do rozwoju. Lekarz prowadzący może zalecić wprowadzenie do diety malucha odpowiednich składników zastępczych, których wartość odżywcza jest zbliżona do eliminowanego pokarmu.

 

Kluseczki z  kaszy mannej ze szpinakiem 

Składniki

• 50 g kaszki mannej (to ok 6 płaskich łyżek)                                                        

• 2 jajka

• 1 i ½ łyżki masła,

• 3 łyżki mąki,

• 2 garście szpinaku ( można użyć mrożony, ok 2 łyżek)

• łyżka startego parmezanu

• łyżeczka soku z cytryny

• sól

• do podania ½ pomidora na porcję

Wykonanie

Szpinak umyć, osuszyć.

1. W małym garnku rozgrzać ½ łyżki masła, dodać szpinak i gotować mieszając aż straci objętość i wyparują resztki wody. Wodę można też odlać z garnka jak będzie jej za dużo.

2. Szpinak zmiksować, wymieszać z pozostałą łyżką masła. Odstawić

3. Jeżeli używacie szpinaku mrożonego to należy dokładnie odcisnąć z niego wodę po rozmrożeniu (lub odparować na suchej patelni).

4. Oddzielić białka od żółtek. Żółtka przełożyć do miski, dodać masło i zmiksować.

5. Dodać kaszę manną, mąkę, szpinak, parmezan i sól. Masę zmieszać dokładnie łyżką.

6. Białka ubić na sztywną pianę. Dodać połowę do masy szpinakowej i wymieszać, włożyć resztę i ponownie dokładnie wymieszać.

7. W garnku zagotować wodę. Nabierać masę na małą łyżeczkę i pomagając sobie drugą łyżeczką wkładać kluseczki do wody. Po wykorzystaniu ½ masy, poczekać aż kluski wypłyną na wierzch i od tego czasu gotować ok 3-4 minut. Położyć na durszlak żeby odciekła woda.

8. Ugotować kolejną partie klusek.

9. Podawać z pokrojonym drobno pomidorkiem gdy są ciepłe.

 

Pasta z tuńczyka 

Składniki (ok 4-6 porcji):

• 1 puszka tuńczyka w sosie własnym

• 2-4 łyżki majonezu

• sól himalajska do smaku

• pieprz czarny do smaku

• masło do posmarowania pieczywa

• 4-6 kromek ulubionego pieczywa

• świeży  lub korniszony ogórek

• 2-3 jajka

Odlanego z zalewy tuńczyka wymieszać z majonezem ,dodac jajko ugotowane na twardo i drobno posiekane ogórki, razem wszystko wymieszać.

Pastę nałóżyć na posmarowane masłem pieczywo. Na wierzchu można udekorowac świeżą bazylią,szczyporkiem,koperkiem             

 

Mus z kaszy jaglany  z truskawkami

Składniki:                             

• kasza jaglana ugotowana na sypko (ok. 5 łyżek)                                          
• truskawki (najlepiej eko, sporą garść)
• woda lub mleko roślinne (ryżowe, zbożowe, kokosowe, dowolne, 1/2-1 szklanki, wedle osobistych preferencji co do gęstości)
• miód, syrop klonowy do smaku

Wykonanie:

Zmiksuj kaszę z mlekiem na gładką masę. Dodaj truskawki i zmiksuj krótko razem.

Gotowe!

Właściwości zdrowotne cytryny

Większość z nas dodaje ja do herbaty lub używa co jakiś czas ,przy przygotowaniu posiłku.Posiada szerg

dobroczynnych właściwości:

• poprwia procesy trawienne
• uzupełnia niedobory minerałów:min.potas,magnez
• chroni organizm przed chorobami,infekcjami
• oczyszcza organizm z toksyn
• zapobiega powstawaniu kamieni nerkowych
• odmładza skórę,wpływa na kondycję  skóry
• odświeża oddech
• niweluje ból głowy

Warto jednak wiedzieć,aby nie spożywać jej w nadmiernych ilościach,bowiem takie działanie może wywołać pewne skutki uboczne.Pamiętajmy więc o rozwadze,a wtedy możemy cieszyc sie jej delikatnym smakiem i cennym działaniem.                                                                                                                                                       

Zupa krem z dyni

Zupa krem z dyni to prawdziwie jesienny obiad. Nie dość, że smaczny, to w dodatku

bardzo zdrowy - dynia to prawdziwa bomba witaminowa!

Składniki:

• 1 kg dyni

• 1 cebula

• 1 marchewka

• 3 szklanki bulionu drobiowego

• 2 ząbki czosnku

• 4 łyżki śmietany 18 proc.

• 2 łyżki oliwy z oliwek

• sól i pieprz

Przygotowanie krok po kroku:

• Zaczynamy od dyni. Należy obrać ją ze skórki, usunąć pestki (które są źródłem wielu cennych witamin oraz magnezu; śmiało można je wykorzystać do sałatek) oraz pokroić.

• Następnie obieramy i kroimy na kawałki marchew, cebulę i czosnek. Wszystkie składki przesypujemy do garnka, dodajemy 2 łyżki oliwy z oliwek i krótko podsmażamy (nie więcej niż 3 minuty).

• Po 3 minutach podlewamy wszystko bulionem. Garnek przykrywamy i gotujemy do momentu, w którym warzywa zmiękną (ok. 30 minut).

Następnie je blendujemy i przelewamy na talerze. Każdą porcję zupy krem z dyni możemy udekorować kleksem śmietany oraz świeżą natką pietruszki.

Dynia to warzywo, którym powinniśmy zajadać się jesienią jak najczęściej. Zawiera aż 7 cennych witamin oraz 4 pierwiastki! Chodzi o witaminy: A, B, B1, B2, C, E i PP, które wzmacniają wzrok oraz odporność, regulują pracę serca i mięśni, obniżają poziom cholesterolu, normują poziom glukozy oraz działają przeciwnowotworowo.

W dyni znajduje się również magnez (którego nam ciągle brakuje, a który reguluje pracę układu nerwowego oraz mięśni, dlatego doskonale zwalcza uczucie jesiennego zmęczenia), potas (wzmacnia koncentrację), wapń (buduje nasze zęby i kości) oraz żelazo (transportuje tlen).

Z powodu tych wszystkich korzystnych właściwości warto przygotowywać dania z dyni jak najczęściej.

W związku ze zmianą Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 1169/2011 z dnia 25.10.2011r. nakazującego udzielenie informacji o zawartości substancji mogących powodować alergie lub reakcje nietolerancji w naszym jadłospisie przekazujemy spis numerów alergenów.

Produkty, które u osób uczulonych najczęściej wywołują ciężką uogólnioną reakcję alergiczną – anafilaksję, to przede wszystkim mleko krowie, białko jaja kurzego, orzeszki ziemne, a niekiedy także skorupiaki i ryby morskie. To jednak nie wszystkie pokarmy potencjalnie niebezpieczne dla alergików.

Występowanie alergii na dany produkt jest uwarunkowane wiekiem uczulonych osób i częstością codziennego spożycia produktu w danych regionie geograficznym. W Polsce, u małych dzieci uczulenie na alergeny pokarmowe w postaci od łagodnych objawów skórnych aż do wstrząsu anafilaktycznego włącznie, wywołują najczęściej białko mleka (szczyt objawów przypada głównie
na okres niemowlęcy i do 3 roku życia), białko jaja kurzego (objawy dotyczą zwłaszcza dzieci w wieku 1-6 lat) oraz orzechy arachidowe, których znaczenie na terenie Europy jako składnika wykorzystywanego w jedzeniu i produktach ostatnio gwałtownie rośnie. Jednocześnie obserwuje się obniżenie granicy wieku, od którego pojawiają się charakterystyczne dla alergii objawy.

Te trzy wymienione źródła alergenów pokarmowych mają szeroki zasięg. Alergia na nie należy do problemów uniwersalnych, zarówno w skali Europy, jak i świata. Część produktów natomiast, których spożycie jest zróżnicowane geograficznie, ma głównie znaczenie regionalne. Przykładowo w krajach skandynawskich większy problem niż w Polsce stanowi uczulenie na mięso ryb morskich, a w krajach basenu Morza Śródziemnego uczulenie na skorupiaki.

Potencjalnie anafilaksję może wywołać każdy pokarm. Poniższa lista 14 najczęstszych pokarmów (przedstawionych w porządku alfabetycznym) o dużym potencjale alergizującym pomoże Ci je zidentyfikować. Ta wiedza może uratować życie Tobie lub komuś z Twoich bliskich.

DWUTLENEK SIARKI (siarczyny, E 220-E 227)

Niezwykle rzadko stanowi przyczynę uogólnionej reakcji alergicznej. Dodawany jest do żywności jako konserwant, chroniący przed wilgocią i pleśnią np. do suszonych i kandyzowanych owoców. Obecny jest też w produktach mięsnych i napojach gazowanych, a także w winie i piwie. Dwutlenkiem siarki konserwuje się również warzywa i owoce, aby nie ulegały utlenieniu (nie ciemniały). Objawy uogólnionej reakcji alergicznej najczęściej mają postać skurczu oskrzeli lub wstrząsu anafilaktycznego.

JAJKA

Alergia na jajka, a w szczególności na białko jaja kurzego, występuje najczęściej u małych dzieci. Im mniej przetworzone termicznie białko jaja, tym większy jest jego potencjał alergizujący. Zatem najmniejsze ryzyko wystąpienia reakcji u osoby uczulonej ma miejsce po spożyciu białka jaj kurzego w formie wypieku (np. biszkoptu), nieco większe po spożyciu białka ugotowanego na twardo, następnie ugotowanego na miękko lub w formie jajecznicy, a największe po spożyciu surowego białka np. w postaci majonezu, tiramisu lub dodatku do befsztyku tatarskiego. Objawy alergiczne mogą mieć gwałtowny przebieg aż do wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego. Tolerancja na białka mleka u większości uczulonych dzieci rozwija się do wieku szkolnego.

ŁUBIN

Roślina strączkowa, stosunkowo niedawno odkryta jako produkt o dużym potencjale alergizującym. Alergeny łubinu, są bardzo zbliżone do tych występujących w orzeszkach ziemnych. U części osób uczulenie na łubin w testach skórnych może wynikać właśnie z krzyżowej alergii na orzechy arachidowe. Od 1990 roku łubin dodaje się do różnych gatunków mąki, stosuje jako zamiennik soi w produktach wegetariańskich lub składnik niektórych batonów energetycznych dla sportowców. Niezwykle rzadko, ale może wywołać reakcje alergiczne głównie z objawami ze strony układu oddechowego.

MIĘCZAKI

Małże, kalmary, ślimaki, ostrygi, ośmiornice i trąbiki należą do produktów o dużym potencjale alergizującym. Mięczaki, poza odrębnym daniem, występują także w potrawkach rybnych,
w paluszkach surimi, jako składnik sosu ostrygowego. W Polsce spożycie tej grupy produktów jest relatywnie rzadkie. U osób uczulonych spożycie nawet minimalnej ilości może wywołać gwałtowną, potencjalnie zagrażającą życiu reakcję alergiczną.

MLEKO
Alergia na białka mleka jest jak dotąd najczęstszą alergią pokarmową w Polsce i dotyczy przede wszystkim dzieci w pierwszym okresie życia. Większość uczulonych dzieci nabywa tolerancję do 3 roku życia, choć w związku ze stosowaniem restrykcyjnych diet eliminacyjnych u tych dzieci, obserwuje się tendencje do późniejszego nabywania tolerancji, w wieku przedszkolnym, a nawet wczesnoszkolnym. Najważniejsze alergeny mleka to kazeina oraz alfa- i beta-laktoglobuliny. Ze względu na krzyżowość reakcji pomiędzy gatunkami mleka innych ssaków kopytnych, u osób uczulonych na alergeny mleka nie zaleca się ich spożywania. Oprócz mleka w czystej postaci, alergeny występują w formie przetworów, jak lody, ciastka, słodycze. Dodatki mleka spotyka się też w majonezie, sosach sałatkowych, kaszkach instant, purée ziemniaczanym, margarynie, naleśnikach, pierogach, zupach w proszku, potrawach w słoikach i puszkach, gotowych daniach rybnych, pieczywie (dodatek serwatki o minimalnym działaniu alergizującym). Mleko dodaje się też do wędlin i pasztetów. Znajduje się w potrawach panierowanych, odżywkach dla sportowców, a także w niektórych lekach. U najmłodszych dzieci uczulonych na białka mleka może wywoływać gwałtowne objawy uogólnionej reakcji alergicznej aż do pełnoobjawowego wstrząsu anafilaktycznego.

MUSZTARDA
Bez względu na postać – płynną, sproszkowaną, lub w formie ziaren – głównym składnikiem uczulającym zawartym w musztardzie jest gorczyca. Może być obecna także jako dodatek do pieczywa, w potrawach curry, marynatach, produktach mięsnych, sosach sałatkowych, zupach i sosach w proszku. Gorczyca stanowi rzadką przyczynę anafilaksji.

ORZECHY
Właściwości uczulające mają wszystkie orzechy rosnące na drzewach, czyli orzechy nerkowca, orzechy laskowe i włoskie oraz należące do pokrewnej grupy produktów: migdały i orzeszki piniowe. Poza czystą postacią, orzechy te mogą występować w takich produktach jak pieczywo, wyroby cukiernicze, lody, marcepan, oliwy orzechowe, desery mleczne, kremy czekoladowe, słodycze, dania kuchni azjatyckiej, czekolada i wyroby czekoladopodobne. Potencjał alergizujący wymienionych gatunków jest mniejszy niż orzechów ziemnych.

ORZECHY ZIEMNE (Arachidowe)
Jeden z najważniejszych produktów wywołujących anafilaksję bez względy na grupę wiekową osób uczulonych. Orzechy ziemne są rośliną strączkową rosnącą pod ziemią. Z reguły wywołują gwałtowne, potencjalnie zagrażające życiu reakcje alergiczne, do wstrząsu anafilaktycznego włącznie. Poza czystą postacią znajdują się w ciastkach, ciastach, potrawach curry, deserach, sosach, a także w oliwie i mące z orzechów ziemnych. Także czekolada i wyroby czekoladopodobne mogą zawierać śladowe ilości orzechów arachidowych, wystarczające
do wywołania anafilaksji. Alergia na orzechy arachidowe utrzymuje się przez kilkanaście lat
a nawet przez całe życie. Obserwuje się narastanie częstości alergii na ten produkt oraz obniżanie granicy wiekowej uczulonych dzieci.

RYBY
Potencjalnie każdy gatunek ryb może wywołać objawy alergiczne, choć najczęściej reakcje wywołane są przez gatunki ryb morskich. Poza występowaniem w czystej postaci, ryby są także składnikiem sosów rybnych, sosów do sałatek, kostek rosołowych, sosów azjatyckich, pizzy, a także sosu Worcestershire. Mogą wywoływać ciężkie objawy alergiczne aż do wstrząsu anafilaktycznego włącznie. Alergia na ryby z reguły utrzymuje się przez kilkanaście lat a nawet jeszcze dłużej.

SELER
Spośród warzyw seler jest rośliną najczęściej wywołującą reakcje alergiczne. Właściwości alergizujące posiadają wszystkie jego części – korzeń, liście, łodyga oraz nasiona. Poza czystą postacią, seler może występować w sałatkach, przetworzonych produktach mięsnych, również mrożonych, gotowych zupach, kostkach rosołowych, pasztetach, przyprawach warzywnych w proszku.

SKORUPIAKI
Skorupiaki to kraby, homary, krewetki. Poza czystą postacią, mogą stanowić dodatek
w azjatyckich potrawach curry i sałatkach, sosach rybnych, pastach. Podobnie jak mięczaki i ryby, skorupiaki u osób uczulonych powodują silne reakcje alergiczne, nawet jeśli alergen występuje w żywności tylko w śladowych ilościach.

SOJA
Reakcje alergiczne na soję są relatywnie rzadkie, zwłaszcza w krajach europejskich,
w przeciwieństwie do obszarów azjatyckich, w których spożycie produktów sojowych jest wysokie. Produkt ten występuje w potrawach jako białko sojowe lub lecytyna sojowa. Poza produktami garmażeryjnymi opartymi o soję, jest także składnikiem tofu, a w formie dodatku znajduje się w wędlinach, pasztetach mięsnych i sojowych, sosach, majonezach, margarynach, pieczywie, wyrobach cukierniczych, czekoladach, batonach, lodach i deserach mlecznych. Soja jest również głównym składnikiem sosu i oleju sojowego. Może występować również w lekach.

ZBOŻA ZAWIERAJĄCE GLUTEN
Gluten znajduje się nie tylko w zbożach takich jak pszenica, żyto, pszenżyto, orkisz, jęczmień i owies oraz pochodnych przetworach (kaszach, makaronach, płatkach, mące). Występuje też jako dodatek do przetworów mięsnych (pasztetów, parówek, konserw mięsnych, wędlin, wyrobów garmażeryjnych), serów żółtych, napojów, zup i sosów w proszku, jogurtów, gum do żucia, aromatów, przypraw, sosów sałatkowych, ciasteczek, czipsów. Gluten zawierają też niektóre leki oraz gotowe dania dla dzieci. Może być obecny także w piwie. Alergia na gluten, w przeciwieństwie do celiakii opartej na innym mechanizmie immunologicznym, występuję relatywnie rzadko.

ZIARNA SEZAMU
Sezam jest głównym składnikiem pasty wegetariańskiej hummus i masła sezamowego tahini. Występuje również w pasztetach wegetariańskich, pieczywie (posypanym ziarnami sezamu), kremach, ciastkach, lodach, słodyczach. Rzadko, ale może być przyczyną ciężkich reakcji anafilaktycznych.

Przedstawione produkty stanowią najistotniejsze pozycje wśród czynników wywołujących uogólnione reakcje na pokarmy. Produkty te, obok jadu owadów błonkoskrzydłych, leków i lateksu, u osób uczulonych, mogą wywołać nagłą i zagrażającą życiu reakcję alergiczną. Najczęściej pierwszy kontakt z produktem ma charakter uczulający, powtórny kontakt może mieć już charakter wyzwalający objawy uogólnionej reakcji alergicznej. Nasilone objawy tego typu nazywane są anafilaksją. Najcięższą jej postacią jest wstrząs anafilaktyczny, stanowiący bezpośrednie zagrożenie dla życia. Zdarza się, że tylko szybkie podanie odpowiedniego środka farmakologicznego może uratować chorego. Każdy pacjent po uogólnionej reakcji alergicznej wymaga diagnostyki w specjalistycznym ośrodku alergologicznym.

Dynia jest niskokaloryczna (10 dag to 28 kcal), bogata w B-karoten (426 μg witaminy A w 100 g - dzienna norma dla dzieci i połowa zapotrzebowania dorosłych), ma sporo potasu (340 mg/100 g), wapnia (21 mg), fosforu (44 mg) i witamin z grupy B, zwłaszcza witaminy B2 (0,11 mg - ok. 10% dziennego zapotrzebowania), do tego jest zupełnie pozbawiona sodu.Dlatego dynia pomaga w odchudzaniu i leczeniu nadciśnienia. Działa odkwaszająco na organizm, wzmacnia układ odpornościowy. I co ważne, nawet po ugotowaniu nie traci cennych właściwości. Indeks glikemiczny dynia ma wysoki (IG=75), dlatego nie jest wskazana dla diabetyków. Najlepiej jeść dynię dojrzałą i pięknie wybarwioną - im bardziej pomarańczowy miąższ, tym więcej zawiera witamin B1, PP i karotenu.

 

Łatwe ciasto z dyni

Racuchy owsiane z jabłkiem

• 1 szklanka zsiadłego mleka lub jogurtu naturalnego
• 1 jajko
• 1 łyżka cukru
• 0,5 szklanki płatków owsianych
• 0,5 szklanki mąki pszennej
• 1 duże lub dwa małe jabłka (obrane i pokrojone w kostkę)
• 1 płaska łyżeczka proszku do pieczenia
• cukier wanilinowy
• szczypta soli

 

 

 

Sposób przygotowania

Cukinie, razem ze skórką, należy zetrzeć na tarce o średnich oczkach i odstawić na 20 min. Po tym czasie odciskamy całą wodę, jaką puściła cukinia. Najlepszym sposobem jest odsączanie garść po garści.
Następnie obieramy marchew i ścieramy ją na tarce o średnich oczkach. Nie odciskamy. Dalej, drobno siekamy cebulę i podsmażamy (do zeszklenia) ze szczyptą soli.
W misce łączymy odsączona cukinię, marchew, cebulę i starty ser. Dodajemy jajka, mąkę i przyprawy. Wyczystko mieszamy. Jeśli konsystencja jest za rzadka (powinna być taka, jak przy plackach ziemniaczanych) to dodajemy mąkę. Na patelni rozgrzewamy olej i kładziemy masę na kotleciki. Należy smażyć ok 5 minut - aż się zarumienią.
Smacznego !

Cukinia jest ceniona za wysoką wartość dietetyczną.

Zawiera potas, żelazo i magnez oraz witaminę A, C, K, PP i B1, beta karoten. Zaletą cukinii jest to, że nie odkładają się w niej metale ciężkie. Ponadto warzywo odkwasza organizm i pozytywnie wpływa na proces trawienia, dlatego polecana jest przy problemach z nadkwaśnością. Warto wiedzieć, że cukinia może być jednym z pierwszych warzyw, jakie podaje się małemu dziecku. Dzięki dużej zawartości związków odżywczych i łatwości trawienia podaje się ją już półrocznym maluchom.

Porcja 100 g truskawek zawiera 60 mg witaminy C, co pokrywa dzienne zapotrzebowanie. Jest w nich też sporo witamin z grupy B, a także niewielkie ilości witaminy A i E, oraz mikroelementy: chroniące przed anemią żelazo, wzmacniające kości wapń i fosfor.

Właściwości odżywcze i lecznicze truskawek są nie do przecenienia. Poleca się je reumatykom, cierpiącym na schorzenia wątroby, a także nerek – są bowiem moczopędne. Truskawki działają też dobroczynnie na serce: obniżają poziom cholesterolu i ciśnienie tętnicze. Są wskazane dla osób z nadwagą i otyłych. Zawarte w truskawkach minerały i witaminy korzystnie wpływają na włosy, a truskawkowa maseczka wygładza i nawilża cer

Ciasto ze szpinakiem i granatem "leśny mech"

  Składniki:

• 450 g mrożonego szpinaku ( drobnego, nie w liściach )

• 1 i 1/3 szkl. cukru

• 3 jajka

• 1 1/3 szkl. oleju

• 2 szkl. mąki krupczatki

• 3 łyżeczki proszku do pieczenia

• 300 ml. śmietany 30%

• cukier wanilinowy

• owoce granata do ozdob

Rozmrażamy szpinak i odsączamy z  wody. Miksujemy jajka z cukrem, wlewamy powoli olej dalej mieszając.Wsypujemy mąkę z proszkiem do pieczenia. Po połączeniu całej masy dodajemy szpinak i mieszamy łyżką.Wlewamy do formy , pieczemy ok. 1 godz. do "suchego patyczka" w temp. 180 °C. Po wystudzeniu obciąć nożem wierzch ciasta i  rozdrobnić je na talerzyku. Ubić śmietanę dodając pod koniec śmietan-fixy z cukrem wanilinowym i odrobiną cukru pudru (do smaku).  Na ciasto wyłożyć ubitą pianę, posypać okruszkami ciasta i obłożyć owocami granata leciutko dociskając je dłonią.  Jeśli chcemy upiec ciasto na blaszce np. o wymiarach 24x35 trzeba podwoić składniki wydłużając czas pieczenia nawet do 1,5  godziny. Będzie z tego pełna blacha pysznego ciasta.